Kan onze voeding iets betekenen voor onze inmmuniteit? En wat in geval van langdurige klachten na een covid infectie?

Wat is immuniteit eigenlijk?  

Onze immuniteit is een zeer krachtig maar ook ingewikkeld systeem. Hiertoe behoren onze slijmvliezen, traanvocht, witte bloedcellen, antistofjes, onze darmflora, …Dit is een belangrijk orgaan dat ons “weerbaar” maakt tegen indringers. Maar spijtig genoeg weten we er nog te weinig over. 

Meer en meer onderzoek wijst uit dat juist onze immuniteit zich bevindt in onze darmen. Volgens recente onderzoeken zou men tevens door gewichtsbeheersing onze weerstand kunnen verbeteren. Logisch toch want er bestaat nu ook recent wetenschappelijk verband of bewijs dat ons gewicht ook door onze darmflora wordt bepaald. Maar hoe we dit concreet kunnen aanpakken, wil ik jullie verder uitleggen. Ook hoe voeding een rol kan spelen bij langdurige klachten na een ernstige infectie zoals een covid infectie zal worden toegelicht.

VASTSTELLINGEN:

Men kon in een studie gepubliceerd in The Americain Journal of Gastroenterology van  204 Covid-19 patiënten vaststellen dat bijna de helft verteringsklachten had. Vooral diarree en anorexia kwam hoofdzakelijk voor bij bijna de helft (48,5%) van de patiënten tijdens de uitbraak in Wuhan. Niet alleen de respiratoire symptomen zijn een indicator voor Covid-19 infectie, ook de verteringsklachten kunnen een aanwijsbare indicator zijn voor een Covid-19 infectie. 

Voorlopige studieresultaten suggereren tevens dat mensen met bloedgroep A vatbaarder kunnen zijn voor een corona-infectie en dat langdurig gebruik van maagzuurremmers de vatbaarheid voor het virus kan doen verhogen. (1) Deze bevinding kan ik alleen maar bevestigen. Personen met bloegroep A vertonen een zwakkere vertering ter hoogte van de maag soms al van kinds af aan en zijn gevoeliger voor infecties. Verder onderzoek hierrond is zeker nodig.

Tenslotte zou 80 tot 90 procent van de beademde covid-patiënten te kampen hebben met overgewicht. ACE2-receptoren in cellen, waaraan het virus zich bindt, zou mogelijks een reden kunnen zijn want deze zijn vooral gelokaliseerd in long en darmcellen maar ook in de vetcellen. 

Wat kan er fout lopen?

De pandemie waarbij zoveel mensen ziek zijn geworden was  niet onverwacht voor mij. Onze weerstand is vooral gelokaliseerd in ons darmstelsel en verteringsproblemen is juist dat waar zoveel mensen mee te kampen hebben in onze maatschappij. Daarnaast hebben ook zovelen onder ons te maken met intoleranties en allergieën die op zich ook ons lichaam beroven van de stofjes zoals zink, vitamine C, vit D en magnesium die net essentieel zijn om onze immuniteit sterk te houden. Zowel “onder” als “over” voeding spelen hierbij een rol.

Aanpak van allergieën, verteringsproblemen en gewichtsbeheersing via voeding kunnen dus een rol spelen om onze weerstand aan te sterken. Daarnaast geldt natuurlijk ook voldoende slaap, beweging (niet teveel en niet te weinig),  extreme stress of angst situaties uit de weg gaan en gezonde buitenlucht opzoeken. Voeding kan dus zijn steentje bijdragen. 

Onze weerstand maakt antistoffen aan, ook antilichamen of afweerstoffen genoemd.  Dit zijn eiwitten, om in de aanval te gaan. wanneer het vreemde of ongekende organismen zoals virussen en bacteriën opmerkt. Wanneer mensen te weinig eiwitten met de voeding binnen krijgen of wanneer er een mankement zich voordoet in de eiwitvertering, kan de afweer dus verzwakken. Het gezond houden van onze huid en slijmvliezen en zorgen dat er voldoende antistoffen kunnen geproduceerd worden zal ons dus al een eind verder brengen om ons te kunnen beschermen tegen infecties. Tenslotte heeft men kunnen vaststellen dat bij patiënten met Covid-19 leverstoornissen gemeld zijn wat ook wil zeggen dat we goed zorg moeten dragen voor onze lever. 

In mijn praktijk begeleid ik veel patiënten met immuunstoornissen of immuundeficiënties gezien mijn specialisatie vooral gericht is op het opheffen van extreme vermoeidheid die niet op te heffen is door meer te slapen. Deze vermoeidheid staat meestal in relatie tot langdurige maagdarmstoornissen  waaronder PDS,  darmklachten waarvan de oorzaak moeilijk te definiëren valt. Personen die te horen krijgen dat hun klachten te klasseren zijn in het vakje ‘Chronische vermoeidheidssyndroom’ krijgen soms te horen dat men er moet mee leren leven. En dit is net waar het gevaar hem zit, want meerdere afwijkingen waaronder immunologische en fysiologische afwijkingen kunnen juist worden vastgesteld in geval van CVS/ME (NIH conferentie 2019).

Wie heeft er belang bij om hun voeding onder de loep te nemen?

Als je jezelf de vraag stelt hoe het in feite gesteld is met je weerstand, overloop dan eerst de verschillende klachten die kunnen in relatie staan met een zwakke weerstand en eventueel ook deze die gelinkt kunnen zijn met bepaalde tekorten. Vraag jezelf dan af hoe het met je vertering gaat. Moest je de indruk hebben dat je langdurig maagklachten (misselijkheid, opboeren, slechte adem, zware maag, maagzuur of maagpijn) hebt of dat je stoelgang niet is zoals het zou moeten zijn (plakkerige, drijvende of slecht ruikende stoelgang, darmkrampen of diarree eventueel  in afwisseling met constipatie), ga dan zeker aan de slag om je voeding eens onder de loep te leggen. Enkele aanpassingen kunnen al veel betekenen om je immuniteit te ondersteunen en je dus beter te voelen.

Vooral personen die regelmatig te maken hebben met: 

• Sinusklachten, keelpijn, oor- of longontstekingen 

• Herhaalde infecties zoals verkoudheden of griep, maagdarminfecties (zo ook candida, herpes), urineweginfecties

• Langdurige maagdarmklachten zoals de ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa en IBS

• Ernstige allergieën  (eczeem of astma)

• Grieperige gewaarwordingen zonder koorts

• Langdurige sterke vermoeidheid/uitputting

• Moeilijke wondgenezing of abcesvorming/acne/aftose, jeuk

• Haaruitval of afwijkingen van nagels (witte vlekjes, broze, lijntjes) 

• Smaak en reukverlies

• Meermalige antibiotica behandelingen 

• Verlaagd aantal bloedcellen

• Over- of ondergewicht

• Diabetes 

• Leverafwijkingen

• Personen met fibromyalgie

• Langdurige slaapstoornissen 

• Bepaalde vormen van kanker

• Depressie of burn-out

Het is opvallend dat personen met CVS of Fibromyalgie maar ook personen die opvallend veel last hebben van allergische reacties of  ontstekingen elders in het lichaam gelokaliseerd (bv. artritis, astma of migraine) na toepassing van een individueel voedingsplan, veel minder griepen of verkoudheden doormaken nadien. Zo ook hooikoorts die zich jaarlijks voordoet vermindert sterk. Men is er telkens zo verwonderd van dat voeding zoveel impact kan hebben hierop.

Welke zijn de belangrijkste aandachtspunten om onze weerstand te verhogen en complicaties te verminderen tijdens en na een infectie?

Figuur: Invloed van zowel onder- als overvoeding op onze immuniteit, gevoeligheid voor infecties en verhoogd risico op complicaties tijdens en na een infectie fase.

Hoe ouder men wordt, hoe minder de afscheiding van spijsverteringsenzymen. Maar ook atrofie van het maagslijmvlies, wat veranderingen kan te weeg brengen van de zuurtegraad in de maag ( = verminderde maagzuurproductie), kan de maaglediging vertragen. Hierdoor zullen vitaminen en mineralen zoals magnesium, zink en ijzer minder worden opgenomen in de dunne darm. Tevens kunnen deze fysiologische veranderingen de groei van microben bevorderen. (3) 

Vooral een ondervoeding aan eiwitten en energie kan leiden tot lymfopenie m.a.w. een tekort aan lymfocyten, een soort witte bloedcellen essentieel voor een normale functie van het immuunsysteem. Een slecht functionerende immuniteit kan hieruit volgen waardoor ouderen dus vatbaarder worden voor infecties gezien lymfopenie zowel de cellulaire, humorale en niet-specifieke immuniteit kan verzwakken.(3) 

VERSE VOEDING EEN MUST VOOR RISICO GROEPEN

Vooral verse voeding krijgt zeker de voorkeur. Bepaalde types bewaarmiddelen kunnen mestcellen,  die deel uitmaken van het immuunsysteem activeren, waarbij histamine vrijkomt. Histamine kan bij gevoelige personen complicaties tijdens een infectie verhogen en onze vit C reserves aanspreken (histamine ent zich steeds op een  inflammatie). Het merendeel van de biogene amines waaronder ook histamine wordt gemetaboliseerd/afgebroken door de enzymen (DAO en MAO) die gelokaliseerd zijn in de darmwand en de lever. Wel nu, vit C is een helperstof voor de werking van deze enzymen. Vooral tijdens stress momenten of infecties kan dit systeem overbelast of verzadigd geraken waardoor klachten kunnen toenemen. Eliminatie van voedingsmiddelen die histamine vrijzetten eventueel in combinatie met vitamine C kan dus voor veel verlichting zorgen (4).

GEZONDE DARMFLORA BESCHERMER NR 1

Zoals ik vroeger al aangaf is onze immuniteit vooral gelokaliseerd is in onze darmen. Is het dan verwonderlijk dat, wanneer onze maag niet goed werkt, dat ook onze darmflora in disbalans geraakt en zo ook onze immuniteit? Alles wat maar gedeeltelijk of niet verteerd achterblijft in onze darmen zal ons microbioom aantasten en slechte darmbacteriën voeden waardoor deze laatsten onze onverteerde voedselresten gaan fermenteren en rotten. Gevolg is dat toxische metabolieten zullen gevormd worden die vervolgens onze lever en andere organen gaan overbelasten. Hoe meer opruimwerk onze lever moet verrichten, hoe riskanter voor onze weerstand, want onze lever moet mineralen stockeren en vitaminen  en bepaalde vetzuren omzetten naar de juiste en actieve vorm nodig om onze weerstand te laten functioneren.

ONZE ZINK STATUS 

Het gebruik van fructose ligt hoog in onze welvaartstaat  en richt zoveel roofbouw op onze zink status die van zo een enorm belang is voor onze immuniteit. Japan is een voorbeeld van hoe het in feite zou moeten zijn. In mijn ander boek Focus Food heb ik hun voedingsdriehoek ook toegelicht waarbij fructose tot een minimum wordt geconsumeerd. Personen met een fructose malabsorptie ter hoogte van de darmen (bv PDS) zullen makkelijker met een zink tekort te maken krijgen want fructose is in staat om een complex te vormen met zink. Hierdoor wordt de opname belemmerd van zink met alle gevolgen van dien (5). Tevens, indien personen te maken hebben met een maagzuurtekort, kan dit zinktekort nog versterkt worden want voldoende maagzuur is nodig voor een optimale zink opname.  Afwijkingen van huid en slijmvliezen waardoor verminderde smaak en geurzin maar ook haarverlies en trage wondheling zijn kenmerkend voor een zinktekort. 

Door jarenlange ervaring kan ik vaststellen dat personen met PDS over het algemeen te maken hebben met een fructose malabsorptie in combinatie met een  histamine overgevoeligheid. Deze hypothese is nu ook bevestigd door recent onderzoek aan de KUL (6). Hierbij speelt een verhoogde behoefte aan vetstoffen een rol, om aanwezige darmfermentaties te verminderen. Evenals zorgt het gebruik van koude vetstoffen voor een verminderde  histamine gevoeligheid  zo ook om de vetoplosbare A,D,E en K vitaminen beter te laten opnemen vanuit de darmen. 

Gebruik van de juiste vetstoffen en goede alternatieven voor het suiker ‘fructose’ zijn dus van cruciaal belang om onze weerstand zo optimaal mogelijk te laten functioneren. 

OPGELET !

Vraag steeds raad aan je behandelende arts indien je supplementen wil gebruiken. Verzorg ook eerst je vertering alvorens supplementen te overwegen want dit is alleen maar geld weggegooid. Voor een goede werking en opname van supplementen is een goede maagdarm en leverwerking nodig anders kan je een averechts effect krijgen en kunnen supplementen zelfs een overlast betekenen ten nadele van je gezondheid. 

INDIVIDUELE AANPAK

Wat zeker te vermelden is dat de aanpak voor of tijdens (preventief of curatief) een virale infectie kan verschillen  van persoon tot persoon. Intoleranties nemen steeds toe tijdens een infectie periode. Eliminatie van intoleranties tijdens een infectie fase is dus van groot belang om het risico op complicaties te verminderen.

De ene persoon kan meer te maken hebben met een fructose of lactose malabsorptie door een vroeger doorgemaakte ernstige darminfectie terwijl iemand anders een hoge histamine overgevoeligheid  kan vertonen door een vroeger doorgemaakte hepatitis, door hormonale schommelingen, hooikoorts of een zware stress periode te moeten doormaken.  Hierdoor kunnen ook tekorten verschillen van persoon tot persoon. 

GOED OM WETEN

Het leuke voordeel dat je bekomt na het rechtzetten van je verteringsproblemen, eliminatie van je voedselintoleranties en allergische reacties en het opheffen van je tekorten, is dat je als cadeau een gewichtsreductie bekomt